Từ Yên Đồng đến Yên Thái
Bút ký dự thi của LÊ VA
Thứ Bảy, ngày 11 tháng 5 năm 2024, tôi cùng nhạc sỹ Phạm Quang Dụ và nhạc sỹ Hà Thái Lưu cùng công tác tại Trường Cao đẳng Văn hóa – Nghệ thuật Tây Bắc đóng tại Tp. Hòa Bình có chuyến về tỉnh láng giềng Ninh Bình. Tối hôm đó, chúng tôi nghỉ tại thành phố Tam Điệp để sáng hôm sau (12/5/2024) vào xã Yên Thái dự nghiệm thu và bàn giao ca khúc “Yên Thái cội nguồn xanh” - nhạc Phạm Quang Dụ, thơ Lê Va do ca sỹ Thu An - Á quân Sao mai năm 2022 thể hiện.
Tiếp chúng tôi tại thành phố Tam Điệp là các ông Tống Đức Thân, Phạm Đình Hoan, Phạm Đình Cư, Phạm Đình Nghĩa, Phạm Tường Lâm, Nguyễn Văn Tùng, Nguyễn Văn Ngọc, Nguyễn Thanh Tú... và nhiều anh em, bạn hữu thân tình của nhạc sỹ Phạm Quang Dụ. Vào cuộc, ông Tống Đức Thân bày tỏ ngay tâm tư của ông với nhạc sỹ Phạm Quang Dụ, tác giả ca khúc “Con trở về Yên Đồng quê hương”… mà hôm nay ông mới có cơ hội.
Chuyện là, ông Tống Đức Thân có người em gái Tống Thị Lan lấy chồng là Phạm Ngọc Sáng, ở làng Lược, xã Thuận Minh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Phạm Ngọc Sáng không chỉ là em rể mà còn là cấp dưới của ông Tống Đức Thân khi họ trong quân ngũ chiến đấu ở chiến trường Khu 5. Ra quân, các ông đều phục viên về tham gia công tác địa phương, làm kinh tế và đóng góp tinh thần, vật chất không nhỏ cho họ tộc, quê hương và xã hội nên được nhiều người yêu mến, tôn trọng.
Đầu năm 2023, ông Phạm Ngọc Sáng khánh thành Công trình xây dựng Trang trại Tập đoàn Thiên Phú, trong đó có Nhà thờ họ Phạm tại quê hương làng Lược. Dịp này, ông Phạm Ngọc Sáng mời lãnh đạo cùng đội văn nghệ của xã sở tại Thuận Minh và 3 xã lân cận, cùng xã Yên Đồng, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình dự và giao lưu. Tuy là giao lưu văn nghệ, nhưng Ban Tổ chức đã bình chọn và trao giải cho các đội.
Công cuộc Xây dựng nông thôn mới của huyện Yên Mô nói chung, xã Yên Đồng nói riêng đạt kết quả đáng phấn khởi. Bộ mặt nông thôn nhiều thay đổi. Đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân lên cao, trong đó Yên Đồng là một trong những xã đi đầu về tiêu chí (6) này. Xã có đội văn nghệ thường xuyên tập luyện, biểu diễn và giao lưu với các địa phương trong và ngoài huyện, tỉnh…
Nhận lời mời của ông Phạm Ngọc Sáng, lãnh đạo xã Yên Đồng thành lập đoàn vào xứ Thanh dự và giao lưu văn nghệ. Kết quả, đội Văn nghệ xã Yên Đồng được trao giải Nhất. Tuy vậy, nghiêm túc nhìn nhận thì nội dung các tiết mục của xã Yên Đồng chưa giới thiệu được truyền thống, vẻ đẹp của con người và quê hương Yên Đồng. Đúng là “Mang chuông đi đánh nước người” thế này thì chưa được. Các đồng chí lãnh đạo, trong đó có Bí thư Đảng ủy Trần Xuân Đông, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Thị Len, Phó Chủ tịch UBND xã Lê Sỹ Sơn... thống nhất sau đợt này, địa phương phát động cuộc thi sáng tác ca khúc về quê hương Yên Đồng.
Cuộc thi ca khúc viết về xã Yên Đồng chính thức khởi phát, Chủ tịch UBND xã Mai Thị Len làm Trưởng ban. Sau hơn hai tháng phát động, Ban Tổ chức nhận được gần 30 sáng tác mới ca ngợi quê hương Yên Đồng. Thật trân trọng khi những người con quê hương Yên Đồng đang sinh sống xa quê cũng phát tâm tìm nhạc sỹ đặt bài. Ban Giám khảo chọn 18 tiết mục công diễn. Kết quả đã trao 01 giải Nhất, 01 giải Nhì, 02 giải Ba và 14 giải Khuyến khích. Ca khúc “Con trở về Yên Đồng quê hương” của nhạc sỹ Phạm Quang Dụ, thơ Vũ Tuấn do ca sỹ Thùy Liên – người con quê hương Nho Quan, Ninh Bình, từng đoạt giải Nhất Sao Mai tỉnh Hòa Bình, hiện đang công tác tại Đoàn Nghệ thuật Các dân tộc tỉnh Hòa Bình thể hiện được trao giải cao.
Sau cuộc tổng kết, trao giải, đại diện lãnh đạo xã, nhất là Ban Tổ chức cuộc thi dành thời gian sang tỉnh Hòa Bình gặp trực tiếp nhạc sỹ Phạm Quang Dụ trao bổ sung giải “Bài hát có nhiều người yêu thích nhất” cho ca khúc “Con trở về Yên Đồng quê hương”. Vì lý do bất khả kháng nên cuộc đi Hòa Bình hôm đó, ông Tống Đức Thân không tham gia đoàn. Chính vì thế, hôm nay, khi nhạc sỹ Phạm Quang Dụ có mặt tại Ninh Bình, ông Tống Đức Thân quyết gặp nhạc sỹ để chia sẻ tâm tư của ông với nhạc sỹ Phạm Quang Dụ.
Lần đầu gặp mặt, trò chuyện với những người con quê hương Yên Đồng đang sinh sống ngoài quê, tôi (Lê Va) từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Nhất là, ca khúc “Con trở về Yên Đồng quê hương” ra đời đi ngay vào đời sống tinh thần và trở thành niềm tự hào của Nhân dân và cán bộ không chỉ của Yên Đồng mà lan tỏa sang các địa phương khác. Không lâu sau, Nhân dân xã Yên Thái (cạnh xã Yên Đồng) mong muốn cũng có được bài hát về quê hương mình. Và nhạc sỹ Phạm Quang Dụ lại vinh dự được mời tham gia sáng tác âm nhạc về Yên Thái. Nhận lời nhạc sỹ Phạm Quang Dụ, tôi (Lê Va) đã cùng nhạc sỹ về điền dã Yên Thái để cùng mong đáp ứng nguyện vọng tha thiết của bà con. Và cũng như Yên Đồng, có những người con Yên Thái xa quê tự xuất kinh phí, tìm nhạc sỹ đặt bài tham gia cuộc thi mà không muốn nhắc tên mình.
Bài hát “Yên Thái cội nguồn xanh”, nhạc Phạm Quang Dụ, thơ Lê Va qua sự thể hiện của ca sỹ Thu An đã hoàn thành. Sáng ngày 12/5/2024, tại Hội trường UBND xã Yên Thái tổ chức cuộc ra mắt báo cáo, nhiệm thu và bàn giao ca khúc có rất đông cán bộ và Nhân dân tới dự. Và thật quý khi không ít người xã Yên Đồng... đã cùng dự, chứng kiến, thưởng thức bài hát về Yên Thái. Bài hát “Yên Thái cội nguồn xanh” không chỉ do nhạc sỹ, nhà thơ, ca sỹ làm ra mà bắt nguồn từ sự lan tỏa của bài hát “Con trở về Yên Đồng quê hương” mà thành. Chia tay Nhân dân và cán bộ xã Yên Thái, tôi được các đồng chí lãnh đạo xã phấn khởi bày tỏ: Chúng tôi yêu cầu tất cả các đồng chí cán bộ xã, thôn... cài bài hát “Yên Thái cội nguồn xanh” làm nhạc chuông điện thoại của mình.
Là người hoạt động văn học nghệ thuật, chứng kiến tình cảm, trách nhiệm của cán bộ và nhân dân xã Yên Thái, xã Yên Đồng nói chung, những công dân Tống Đức Thân, Phạm Đình Nghĩa; Nguyễn Văn Ngọc... với văn hóa, văn học nghệ thuật, chúng tôi vô cùng cảm động và trân trọng. Đây chính là niềm cổ vũ, động viên, tiếp năng lượng, tạo cảm hứng để chúng tôi tiếp tục sáng tạo tác phẩm mới, phục vụ đời sống tinh thần của người dân. Mong rằng, xã hội chúng ta ngày càng có thêm nhiều địa phương như xã Yên Đồng, xã Yên Thái; nhiều cá nhân như ông Tống Đức Thân, Phạm Đình Nghĩa, Nguyễn Văn Ngọc, Vũ Quang Thạnh, Phạm Đình Hoan… và những người bạn mà chúng tôi được gặp, được chứng kiến việc làm văn hóa tốt đẹp vì cộng đồng của họ.
Tháng 5/2024