MAI HƯƠNG
Chúng ta vừa bước những bước hứng khởi trên chặng đường trưởng thành và phát triển của văn học nghệ thuật Ninh Bình 30 năm đổi mới, sáng tạo. Trong hành trình xuân năm 2023, Hội Văn học nghệ thuật Ninh Bình thường xuyên nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh; đặc biệt sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo tỉnh; các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị cùng với sự nỗ lực của toàn Hội đã tạo ra những vận hội bền chặt, son sắt để Đảng đoàn, Thường trực, Ban Chấp hành Hội Văn học nghệ thuật cùng đội ngũ văn nghệ sĩ Ninh Bình có thêm nhiều cảm hứng mới trong quá trình tạo dựng nên diện mạo văn học nghệ thuật Ninh Bình thời kỳ hội nhập.
Cảm hứng mới đến ngay từ tứ thơ đầu xuân năm Quý Mão, Hội đã tổ chức thành công Ngày thơ Việt Nam mang chủ đề “Nhịp điệu mới” với sự tham dự của đông đảo các văn nghệ sĩ và rộng khắp những người yêu thơ từ cán bộ, đảng viên, người lao động, các thầy cô giáo, các em học sinh trong hệ thống trường học đến các câu lạc bộ xã phường, thôn, xóm trên địa bàn tỉnh; tiếp đến là cuộc thi tìm hiểu 80 năm Đề cương Văn hóa Việt Nam và tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 1055 Nhà nước Đại Cồ Việt (968-2023) bằng nhiều phương thức phong phú, đa dạng, vui tươi, đặc sắc về nghệ thuật.
Hứng khởi lắm chứ khi mà mùa xuân đầu tiên sau tổng kết chặng đường 30 năm đổi mới (1992-2022) tỉnh Ninh Bình kể từ ngày tái lập tỉnh với những thành tự nổi bật toàn diện trên mọi lĩnh vực lại được đón đồng chí PGS,TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên BCH TW Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản về làm Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình. 3 ngày sau nhận Quyết định điều động, chỉ định của Trung ương về tỉnh Ninh Bình làm việc, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đoàn Minh Huấn đã đến dự và chỉ đạo Hội nghị đầu tiên trong nhiệm kỳ làm việc của mình tại Ninh Bình đó là Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23/2008-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới. Từ phong thái làm việc, ứng xử và lời phát biểu am tường của đồng chí Đoàn Minh Huấn tại Hội nghị đã để lại ấn tượng sâu xa, cảm hứng tươi mới cho đội ngũ văn nghệ sĩ có mặt tại Hội nghị và gợi mở cho những người làm công tác văn học nghệ thuật tỉnh nhà những vận hội mới, thêm nhiệt huyết và quyết tâm mới trong xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật gắn với xây dựng thương hiệu di sản Ninh Bình. Tại hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23/2008-NQ/TW của Ban thường vụ Tỉnh ủy tổ chức, tập thể Hội Văn học nghệ thuật Ninh Bình cùng 4 cá nhân văn nghệ sĩ được UBND tỉnh tặng Bằng khen.
Niêm hứng khởi mới lại nhân lên khi dịp kỷ niệm 98 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2023), đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn cùng lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, lãnh đạo Văn phòng Tỉnh uỷ, lãnh đạo một số sở, ban, ngành đã đến thăm, tặng hoa chúc mừng cán bộ, biên tập viên, phóng viên, cộng tác viên, văn nghệ sĩ Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình tại tòa soạn Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chúc Hội, chúc Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình luôn làm tốt công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về văn hóa văn nghệ; mong muốn Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình không ngừng nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng các tác phẩm văn học nghệ thuật, mang đậm hơi thở cuộc sống; xây dựng và đẩy mạnh hoạt động trang thông tin điện tử nhằm mở rộng đối tượng bạn đọc, góp phần quảng bá tác phẩm văn học nghệ thuật đến công chúng, giới thiệu đất và người Ninh Bình đến mọi miền tổ quốc và quốc tế. Chuyến đến thăm hỏi, động viên và chúc mừng của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đoàn Minh Huấn đã kéo gần hơn giữa Thường tực Tỉnh uỷ với giới văn nghệ sĩ tỉnh nhà, khơi thức trong mỗi văn nghệ sĩ ý thức hơn sứ mệnh của chính mình vì vị thế của văn học nghệ thuật, vì sự phồn vinh của quê hương, đất nước; về trách nhiệm , vai trò và giá trị của tờ tạp chí văn nghệ trong đời sống xã hội, trong nghiên cứu và lưu trữ…
Chúng tôi, những người làm văn học nghệ thuật ở cơ sở không khỏi bồi hồi xúc động nhớ lại những thăng trầm gian khó và vinh dự trên bước đường xây dựng, trưởng thành của Hội Văn học nghệ thuật trong đó có Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình. Trong chặng đường 30 năm ấy, thì đây là lần thứ 3 cán bộ lãnh đạo Hội, tạp chí cùng hội viên văn nghệ sĩ được vinh dự đón Bí thư Tỉnh ủy tới thăm tại trụ sở. Người Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên đến thăm anh em hội viên văn nghệ sĩ là đồng chí Đinh Văn Hùng vào năm 2008, làn gió lành ấy đã đặt nền móng vững chắc, tạo đà cho Hội Văn học nghệ thuật, tạp chí phát triển lên một diện mạo hoàn toàn mới. Rồi đến gần 10 năm sau, Hội và Tạp chí mới có lại được cảm xúc hứng khởi chào đón đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Thị Thanh đến thăm hỏi, động viên, chúc mừng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Hội, biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình qua các thời kỳ trong dịp kỷ niệm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Từ cuộc gặp gỡ ân tình ấy, nữ Bí thư Tỉnh Ủy Ninh Bình Nguyễn Thị Thanh đã giao cho Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tham mưu chuẩn bị các điều kiện tổ chức buổi làm việc giữa Thường trực Tỉnh ủy với Văn nghệ sĩ tiêu biểu của tỉnh. Trong buổi làm việc cởi mở ấy, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Thị Thanh đã ra Thông báo Kết luận buổi làm việc giải quyết những khó khăn vương mắc cho Hội, giao nhiệm vụ cho Hội, Tạp chí văn nghệ Ninh Bình và định kỳ Thường trực Tỉnh ủy sẽ gặp mặt văn nghệ sĩ tiêu biểu của Hội hai năm một lần.
Văn nghệ sĩ vốn là những con người khá nhạy cảm và giàu cảm xúc hơn cả, chính bởi vậy những ấn tượng ban đầu, những cảm hứng trinh nguyên cứ thế mà theo họ mãi như cái đẹp, cái chân, cái thiện neo đậu vào bến sáng tạo nhân văn. Và lần xuống thăm này của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn đã neo giữ lại rất lâu cảm xúc trong mỗi trái tim văn nghệ sĩ Ninh Bình, họ tin lắm một ngày rất gần, thật gần đến nỗi ngay trong sắc hương hào khí hân hoan của mùa xuân Giáp Thìn 2024 tỉnh Ninh Bình vững thế rồng bay này đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình sẽ có một Hội nghị gặp mặt với Hội, tạp chí và văn nghệ sĩ tỉnh Ninh Bình thật cởi mở, thân tình, ấm áp như hào quang ánh sáng tỏ vốn có của năm sinh mệnh phú đăng hỏa.
Cảm hứng mới ấy là những khúc ca bay xa, Ban lãnh đạo Hội, tạp chí đã tâm huyết cùng với Sở Thông tin truyền thông tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Bình ban hành Kế hoạch số 150 /KH-UBND ngày 03/10/2023 triển khai thực hiện chiến lược chuyển đối số báo chí trên địa bàn tỉnh đến năm 2030; Hội và Tạp chí tổ chức thành công chuỗi các hoạt động kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình (1993- 2023) với những nốt nhạc xuân rộn ràng như xuất bản 2 số tạp chí đặc biệt có độ dày 200 trang nội dung phong phú, đăng tải nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật chất lượng, đặc sắc, nhiều bài viết chuyên sâu, trong đó có 40 trang phụ trương tranh ảnh đoạt giải; lần đầu tiên tổ chức Hội nghị phát triển mạng lưới cộng tác viên trên địa bàn tỉnh Ninh Bình cho trên 170 người không thuộc văn nghệ sĩ của Hội, tổ chức Hội thảo nâng cao chất lượng Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình 30 năm xây dựng và phát triển cho gần 200 người, đến tháng 12/2023 tổ chức Tọa đàm và Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình với sự chia vui của đại biểu ban, sở, ngành, văn nghệ sĩ và cộng tác viên của tạp chí. Trong cuộc Tọa đàm nhiều ý kiến tham luận đánh giá cao những thành tựu nổi bật trong 30 năm xây dựng, trưởng thành của Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình. Trân trọng và ghi nhận những đóng góp của đội ngũ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên trong từng chặng đường phát triển của Tạp chí. Nhân dịp này, tập thể Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình và cá nhân 3 đồng chí Tổng biên tập tạp chí qua các thời kỳ: Nhà viết kịch Nguyên Đăng Thanh, nguyên Chủ tịch Hội, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí; nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Trương Đình Tưởng, nguyên Phó Chủ tịch Hội, nguyên Tổng Biên tập đầu tiên của Tạp chí; nhà văn Phạm Thị Duyên, Phó Chủ tịch Hội, Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình được Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam tặng Bằng khen.
Trong niềm phấn khởi hân hoan ấy, các hoạt động của Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình được duy trì đều đặn, đúng theo Luật báo chí và tôn chỉ mục đích hoạt động báo chí văn nghệ của tỉnh Ninh Bình, tuyên truyền, quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật về chủ đề học tập và làm theo Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đăng tải các bài nghiên cứu, lý luận phê bình nhằm định hướng sáng tác văn học nghệ thuật của tỉnh góp phần giữ gìn và phát huy sắc thái văn học nghệ thuật địa phương. Trang Thông tin điện tử của Hội có số lượng độc giả truy cập tăng rõ nét.
Cảm hứng phất lên từ những gam màu tươi mới qua việc tổ chức nhiều các hoạt động chuyên môn của Hội. Năm 2023 Thường trực, Ban Chấp hành Hội luôn bám sát thực tiễn của địa phương tổ chức nhiều cuộc hội nghị, bồi dưỡng nghiệp vụ, mở 3 trại sáng tác, 5 chuyến đi thực tế dài ngày cho hội viên ở tất cả các chuyên ngành. Cụ thể, Hội đã tổ chức 4 chuyến đi các tỉnh miền núi phía Bắc và 1 chuyến ở miền trung, Tây nguyên cho gần 100 lượt văn nghệ sỹ của Hội được thâm nhập thực tế sáng tác, trong đó có một chuyến dành riêng cho các tác giả trẻ, các em thanh thiếu niên nhi đồng có năng khiếu sáng tác đi thực tế tại Sơn La. Đầu tháng 5 và tháng 10, Hội đã tổ chức trại sáng tác dài ngày tại Nam Định cho trên 100 lượt hội viên của hội tham gia. Trung tuần tháng 7 tổ chức thành công 1 trại sáng tác văn học cho trên 30 tác giả trẻ, học sinh tiểu học, trung học, sinh viên có năng khiếu sáng tác và cộng tác viên trẻ của tạp chí Văn nghệ Ninh Bình tại vùng lõi đại ngàn Quốc gia Cúc Phương. Các chuyến đi thực tế và trại sáng tác đã thu được nhiều kết quả tốt đẹp, nhiều tác phẩm có chất lượng được in ấn, công bố rộng rãi tới công chúng, độc giả.
Cảm hứng mới đôi khi như những khoảnh khắc vàng của những bức ảnh đẹp bởi những khoảng sáng phối hợp ăn ý giữa Hội với các đơn vị, địa phương trong tỉnh và các hội, ngành trung ương. Năm 2023 Hội đã phối hợp với Sở Du lịch, tổ chức triển lãm 120 tác phẩm nhiếp ảnh để phục vụ Tuần Du lịch với chủ đề “Mùa vàng Tam Cốc” năm 2023 của tỉnh, đồng thời tổ chức cho anh em văn nghệ sỹ đi sáng tác tại Tam Cốc; phối hợp với Trung tâm văn hóa tỉnh, tổ chức Triển lãm mỹ thuật - nhiếp ảnh năm 2023 với 35 tác phẩm hội hoạ, điêu khắc, đồ hoạ của 23 tác giả và 81 tác phẩm ảnh nghệ thuật của 37 tác giả được sáng tác trong công cuộc xây dựng, đổi mới và phát triển của tỉnh của đất nước; phối hợp với Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn trong phát động, chấm chọn và tổ chức cuộc thi ảnh đẹp Xây dựng nông thôn mới tỉnh Ninh Bình; phối hợp với Sở Văn hoá thể thao tổ chức Cuộc thi ảnh nghệ thuật Ninh Bình năm 2023 với mong muốn có bộ ảnh đẹp nhất về di sản văn hoá và con người Ninh Bình quảng bá về vẻ đẹp Ninh Bình đến với bạn bè du khách trong nước và quốc tế…
Cảm hứng mới là những trang văn bình dị, cô đọng, tác phẩm sân khấu lấp lánh sáng lên từ sâu thẳm hiện thực đời sống xã hội, là những công trình khoa học nghiên cứu lý luận chuyên sâu. Năm 2023, Hội phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Bình tổ chức thành công Tọa đàm nâng cao chất lượng sáng tác quảng bá các tác phẩm văn học nghệ thuật về Ninh Bình; chỉ đạo các bộ môn, ban công tác, chi hội cấp huyện thành phố, chi hội trung ương trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh các hoạt động đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, động viên văn nghệ sỹ bám sát cơ sở, đi sâu vào đời sống thực tiễn xã hội, sáng tạo nhiều tác phẩm có chất lượng, hướng về công cuộc xây dựng, đổi mới ở Ninh Bình và các vùng, miền tổ quốc.
Những cảm hứng, vận hội mới đã thay đổi cảm xúc và sự dấn thân của những người sáng tạo văn học nghệ thuật trong đó có giới trẻ có năng khiếu văn chương nghệ thuật. Cũng từ đó, các tác giả trẻ đã tìm được nguồn cảm hứng mới trên bước đường sáng tạo văn chương nghệ thuật chuyên nghiệp của mình. Năm 2023, Ban Chấp hành Hội đã xét duyệt, kết nạp 12 hội viên mới vào Hội: Chuyên ngành Thơ: Hoàng Việt Thắng; Âm nhạc: Phạm Thị Thoa; Nghiên cứu sưu tầm: Nguyễn Xuân Trường, Nguyễn Thị Dịu, Phạm Mạnh Dũng; Sân khấu: Bùi Thị Hiên, Nguyễn Đoàn Thiên Sinh, Đàm Ngọc Hoa, Phạm Ngọc Xuân, Vũ Thị Thu Hương, Trần Quốc Vương, Phạm Văn Bình. 6 tác giả, nghệ sĩ được kết nạp vào Hội chuyên ngành Trung ương: Phạm Thị Duyên vào Hội Nhà văn Việt Nam; Nguyễn Đức Nguyên vào Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam; kết nạp vào Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam 4 nghệ sĩ: Nguyễn Thị Ngọc Anh, Lê Anh Tú, Nguyễn Thị Tuyền và Đỗ Thị Lý. Trong năm 1 Hội chuyên ngành trung ương có Quyết định thành lập: Chi Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam tại Ninh Bình, chỉ định bà Phạm Thị Duyên làm Chi Hội trưởng lâm thời; Hội Nhạc sỹ Việt Nam đang hoàn thiện các thủ tục để thành lập Chi hội nhạc sĩ Việt Nam tại Ninh Bình vào quý 1/2024.
Hứng khởi lắm chứ khi các ban công tác, bộ môn chuyên ngành của Hội, chi hội cấp huyện và trung ương đã triển khai nhiều hoạt động trao đổi chuyên môn, sinh hoạt nghề nghiệp, tự thâm nhập thực tế sáng tác, tạo mọi điều kiện thuận lợi để hội viên có những sáng tác tốt nhất. Kết quả, cuối năm 2023 hội viên của Hội đã xuất bản trên 10 đầu sách mới thuộc các lĩnh vực văn học, nghiên cứu…Bộ môn Âm nhạc đã đổi mới phương thức hoạt động, năng động sáng tạo trong công bố tác phẩm cho hội viên. Lần đầu tiên tổ chức và tổ chức thành công hai đêm nhạc “Giai điệu quê hương” và “Thanh âm cuộc sống” hoàn toàn bằng nguồn xã hội hoá với nhiều ca khúc của hội viên được công chúng đón nhận và đánh giá cao... Môi trường sáng tạo và công bố tác phẩm đã được cải thiện. Mỗi cá nhân văn nghệ sĩ đã ý thức hơn với sứ mệnh của mình. Với sự nỗ lực không ngừng, nhiều cá nhân, tập thể đã có nhiều tác phẩm có giá trị ra đời được công chúng đánh giá cao, đoạt được hơn trăm giải thưởng của tỉnh, bộ ngành, khu vực, quốc gia trong nước ở tất cả các thể loại văn, thơ, nhạc, hoạ, ảnh, nghiên cứu, lý luận phê bình, biểu diễn và khoảng trên 300 giải thưởng quốc tế về nhiếp ảnh. Điều quan trọng hơn sự đánh giá bằng định lượng ấy là văn nghệ sĩ đã nắm bắt được vận hội mới, hứng khởi sáng tác và sử dụng sản phẩm văn học nghệ thuật của mình giới thiệu cho bạn bè trong nước và quốc tế thấy được vẻ đẹp riêng có của đất và người Ninh Bình. Những quả ngọt lành ấy đã tạo cho văn học nghệ thuật Ninh Bình có bước tiến mới vì sự phồn vinh của quê hương, đất nước.
Và còn nhiều, rất nhiều niềm vui nhân lên sự hứng khởi để văn nghệ sĩ Ninh Bình bước vào xuân mới 2024. Tỉnh Ninh Bình vững thế bước vào năm Giáp Thìn cùng nhiều khát vọng cháy bỏng cho phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Khi lòng dân quyện hoà cùng ý Đảng, khi ý Đảng hợp với lòng dân, ấy là nguồn cảm hứng bất tận, vận hội lớn lao cho mỗi văn nghệ sĩ sáng tạo nên nhiều tác phẩm mang đậm giá trị nhân văn. Hoạt động của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh cần bám sát chương trình công tác trọng tâm của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, tiếp tục đổi mới, đoàn kết, góp tâm, góp sức, góp trí tuệ để ngọn lửa sáng tạo văn học nghệ thuật toả sáng trong đời sống tinh thần nhân dân vùng đất Cô đô Hoa Lư ngàn năm văn hiến./.