Cơn siêu bão và tình quân dân
Ghi chép của nhà văn THẢO NGỌC
(Quảng Ninh)
Cơn siêu bão có tên Yagi, cơn bão số 3 của năm 2024 đổ bộ vào nước ta đầu tháng 9 năm nay, như các chuyên gia dự báo khí tượng thủy văn liên tục dự báo, cơn bão Yagi hung hãn lao vào đất liền với tốc độ không giảm, là hướng đi không đổi, là sức gió giữ nguyên trên 200km/h, là mức độ hủy diệt…
Trước giờ cơn bão Yagi đổ vào các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh tới Ninh Bình và đồng bằng Bắc bộ, các cấp ngành Trung ương, các lực lượng chức năng đã có mặt cùng tại “điểm nóng”. Ngay trong ngày 6/9/2024 những người lính Quân khu 3 đã hành quân đến với Quảng Ninh, sáng 7-9, Quân khu 3 đã lập Sở Chỉ huy tiền phương phòng, chống bão số 3 tại Quảng Ninh, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thiếu tướng Hà Tất Đạt, Phó tư lệnh Quân khu 3. Theo chân các đồng nghiệp trên các nền tảng số, nhận thấy sự hối hả trong từng giờ, từng phút của các lực lượng vũ trang đã đến Quảng Ninh của những người lính Quân khu 3.
Sự khẩn cấp ấy được thể hiện ngay tại Sở Chỉ huy tiền phương của Quân khu phòng, chống bão số 3 đặt ở Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Quảng Ninh; là Thiếu tướng Hà Tất Đạt, Phó tư lệnh Quân khu; đồng chí Đặng Xuân Phương, Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cùng đại biểu các cơ quan chức năng của Quân khu, của tỉnh đã trực tiếp nghe Đại tá Khúc Thành Dư, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Quảng Ninh và lãnh đạo các địa phương báo cáo trực tuyến về công tác ứng phó với bão số 3.
“Sáng 07/9 trên địa bàn tỉnh đã có mưa to, gió giật mạnh, theo thông tin từ các địa phương, tại thành phố Móng Cái đổ khoảng 50 cây ở đô thị. Huyện đảo Cô Tô nhiều nhà bị tốc mái tôn chống nóng, cây cối đổ gãy rất nhiều, có 1 tàu vỏ xi măng neo đậu tại âu cảng bị chìm, 1 tàu vỏ gỗ bị tốc cabin, không có thiệt hại về người. Trong sáng ngày 7/9 bắt đầu tổ chức tạm dừng cho người và phương tiện thô sơ qua lại trên cầu Bãi Cháy. Tỉnh Quảng Ninh đã di dời 3.460 người hoạt động tại 2.889 cơ sở nuôi trồng thủy sản trên biển; 2.053 hộ/6.159 nhân khẩu ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt.
Lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Ninh tiếp tục duy trì trực chỉ huy, trực ban, trực phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, theo dõi nắm chắc tình hình thời tiết để có biện pháp ứng phó kip thời. Sẵn sàng về lực lượng, phương tiện để cơ động ứng cứu, khắc phục, xử lý các tình huống xảy ra. Tổ chức lực lượng sẵn sàng chốt chặn tại khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập úng để ngăn người dân qua lại để bảo đảm an toàn.
Qua nghe báo cáo cập nhật tình hình ứng phó với bão trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Thiếu tướng Hà Tất Đạt đánh giá cao công tác chuẩn bị, sẵn sàng phòng, chống bão của Bộ CHQS tỉnh Quảng Ninh và các địa phương. Đồng chí Phó tư lệnh trực tiếp chỉ đạo nâng cao khả năng đảm bảo thông tin liên lạc và yêu cầu các địa phương, cơ quan, đơn vị cần phát huy vai trò theo phương châm "4 tại chỗ", sẵn sàng cơ động lực lượng, phương tiện xử trí các tình huống phức tạp có thể xảy ra. Tuyệt đối không được lơ là, chủ quan. Và, bên ngoài kia, theo các ngả đường hành quân, những người lính trẻ vai mang nặng ba lô, những bước chân hối hả hành quân về vùng tâm bão, không phải là cơn bão bình thường, mà là cơn siêu bão, là cơn bão “điên”, cơn bão hung dữ được so sánh từ nhiều thập kỷ trước.
Là lập tức cộng đồng đưa ra so sánh cơn siêu bão này với những cơn bão từ năm Giáp Thìn 1904 cơn bão cuồng phong đã đổ bộ vào miền Nam, tàn phá một vùng rộng lớn từ Bà Rịa - Vũng Tàu đến Cà Mau khiến gần 10 ngàn người chết. Năm Giáp Thìn 1964 cơn bão lớn đổ bộ vào miền Trung đã khiến gần 10 ngàn người thiệt mạng và hủy hoại nhiều nhà cửa tài sản của người dân. Và bây giờ là năm Giáp Thìn 2024, cơn “siêu bão” được gọi tên, được cấp báo liên tục với các địa phương dự báo bão sẽ ập đến sẽ gây hiểm họa khôn lường cho người dân miền Bắc Việt Nam. Các bản tin thời tiết liên tục đưa tin, hối thúc và khẩn cấp, các chuyên gia khí tượng thủy văn liên tục cập nhật tình hình hướng đi của bão, sức gió của nó. Rồi dù nó đã vào đảo Hải Nam (Trung Quốc) nhưng chỉ vài giờ sau đó nó đổ bộ trực tiếp vào vùng ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng và đồng bằng Bắc Bộ.
Những người lính Quân khu 3 là lực lượng đầu tiên có mặt cùng nhân dân Quảng Ninh chống bão. Những người lính trẻ trung hành quân cùng ba lô nặng trĩu đã đến các điểm xung yếu được coi là tâm bão sẽ đổ bộ như thành phố Hạ Long, huyện đảo Cô Tô, huyện biên giới Bình Liêu, thành phố Móng Cái, thị xã Quảng Yên… và các địa phương khác trong tỉnh. Là phối hợp cùng lực lượng vũ trang tại các địa phương giúp dân sơ tán đến nơi an toàn, chằng néo nhà cửa, phương tiện sản xuất kinh doanh và nhiều tài sản khác cho người dân.
Tại huyện biên giới Bình Liêu, ngay giữa tâm bão chúng tôi thấy đều vô cùng đau xót khi nghe tin một sĩ quan hy sinh khi đang làm nhiệm vụ. Là sự cố không ai muốn để thượng úy Nguyễn Đình Khiêm hy sinh khi đang thực hiện nhiệm vụ tại huyện biên giới Bình Liêu khi cùng đơn vị làm nhiệm vụ tại địa bàn này. Sự hy sinh của sĩ quan Nguyễn Đình Khiêm là nỗi tiếc thương cho nhân dân cả nước, hình ảnh những người lính trẻ ngã xuống giữa thời bình xót xa vô cùng. Trên cộng đồng mạng đã có một số bài thơ viết về anh với sự cảm phục về những người lính thời bình phải hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ. Là các chiến sĩ lực lượng công an, dân quân tự vệ và các lực lượng khác có mặt ở tất cả các điểm xung yếu hỗ trợ phối hợp cùng các lực lượng khác. Sau hơn 10h trước và sau cơn siêu bão liên tục gầm rú tấn công vào thành phố, thị xã ven biển thì bão ngưng. Tất cả đều thở phào như đi qua một cơn ác mộng, tiếng gầm rú gào thét của siêu bão sẽ còn ám ảnh rất lâu trong tâm trí mọi người ở tâm bão Yagi đổ vào.
Chân dung Đại úy Nguyễn Đình Khiêm và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba Chủ tịch nước truy tặng Ảnh TL
Cơn siêu bão ngưng là sự đối mặt với vô vàn các công việc khắc phục hậu quả do bão gây ra. Tất cả đều thốt lên, thành phố tan hoang, thành phố ngổn ngang cây đổ, cột điện đổ, những tấm tôn mái nhà, biển quảng cáo văng xuống đường, đất đá từ trên núi đổ xuống các trục đường… tất cả như chướng ngại vật đã cản trở giao thông. Cản trở mọi sinh hoạt của người dân. Bất tiện nhất là mất điện và không cấp nước sinh hoạt. Các thành thị, miền quê nơi cơn bão đi qua đều phải chịu sự bất tiện này. Các em học sinh không thể bước vào năm học mới vì cây đổ đầy sân trường, vì chưa đủ điều kiện học tập… Các mỏ than ngừng sản sản xuất vì chưa có điện, chợ tiêu dùng cũng ngưng vì bị ảnh hưởng quá lớn…
Nhưng hình ảnh người lính về với dân trong cơn bão lũ còn găm mãi trong trái tim mọi người. Là hình đẹp lay động triệu triệu trái tim khi sau cơn siêu bão, những người lính đó lại lao vào chiến dịch thu dọn, khắc phục hậu quả sau cơn bão. Là những tuyến đường bị cây xanh, cột điện đổ gãy ngổn ngang, là nhà cửa, công sở bị gió vặn tơi tả những mái tôn, những hàng rào và vô vàn thứ khác gió giật xuống và quăng khắp nơi trên mọi nẻo đường, khiến cho cả thành phố, làng quê bị cản trở giao thông. Với con số hàng ngàn cây xanh đổ, hàng vài trăm cột điện, cột đèn đường, là vô vàn vật dụng từ các mái nhà, tường rào của các công sở, nhà dân bị gió của cơn siêu bão quăng tất cả xuống đường… khối lượng công việc thu dọn khắc phục hậu quả sau cơn siêu bão thật quá lớn.
Vẫn là họ, những người lính Quân khu 3, những người lính thuộc Quân khu của các địa phương hối hả thu dọn cùng nhân dân, nhanh chóng thu dọn để mau chóng trả lại vẻ đẹp thanh bình của những vùng quê và thành phố du lịch Hạ Long. Vẫn là những người lính, những “anh bộ đội Cụ Hồ” có mặt khắp các nẻo đường giúp dân khắc phục hậu quả. Trên đường phố, tôi đã gặp họ, những gương mặt tươi trẻ, mồ hôi đầm lưng áo, họ xông pha vào nhiệm vụ thu dọn các rác thải đủ loại, họ quét dọn đường phố... Màu xanh áo lính vẫn phủ xanh các ngả đường thành phố, các nơi cần đến họ từ vùng lũ chợt đến ở Bình Liêu, đến huyện đảo Cô Tô xa xôi, họ đã giúp dân sơ tán thì giờ họ lại hỗ trợ người dân trở về nhà, làm sạch môi trường. Người lính thời bình thế đó, nhiệm vụ của họ vẫn nặng trĩu trên vai với trách nhiệm trước nhân dân trong cơn “thủy hỏa đạo tặc”. Và chỉ sau thời gian một tuần sau bão, các điểm nóng về rác thải do bão gây ra đã không còn cản trở giao thông, gây ảnh hưởng ô nhiễm môi trường, các đường phố chính đã được trả lại vẻ đẹp vốn có. Tôi và mọi người sẽ lại không còn thấy màu xanh áo lính ngập tràn đường phố trước và sau bão nữa. Nhưng những hình ảnh đẹp sẽ mãi mãi đọng lại trong lòng nhân dân, đó là những người lính thời bình vai không mang súng mà vai vác cây, kéo dây điện, khoác thêm chiếc áo phao màu cam hối hả cứu người trong vùng lũ, trồng lại cột điện, trồng lại cây, dựng lại nhà cho người dân… Hình ảnh những người lính giúp dân ở các vùng bị bão lũ còn đẹp mãi, sáng ngời phẩm chất anh bộ đội Cụ Hồ.
Hình ảnh người sĩ quan trẻ hy sinh sẽ còn lưu giữ mãi trong lòng nhân dân khi anh đã ngã xuống giữa tâm bão, vì nhiệm vụ giúp dân. Đồng chí Nguyễn Đình Khiêm sinh năm 1997, quê ở huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, nhập ngũ tháng 9/2015. Thượng úy Nguyễn Đình Khiêm là Đại đội trưởng Đại đội 3, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn 513, Quân khu 3, Bộ Quốc phòng đã có hành động dũng cảm, hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ giúp nhân dân phòng, chống bão số 3 tại xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh. Và, theo thông tin của đồng nghiệp, vào khoảng 8h ngày 7/9, chấp hành mệnh lệnh của cấp trên, đồng chí Khiêm cùng đồng đội cơ động của Lữ đoàn Công binh 513 làm nhiệm vụ trong mưa bão, giúp nhân dân bản Pạt, xã Lục Hồn ứng phó với bão số 3. Sau khi lấy xong cây chống, thấy đồng đội trượt chân, có nguy cơ bị cây đè gây nguy hiểm cho các đồng chí khác, đồng chí Khiêm đã nhanh chóng lao vào chống đỡ và bị cây đè lên người. Đơn vị đã kịp thời đưa quân nhân Nguyễn Đình Khiêm vào Bệnh viện Đa khoa huyện Bình Liêu cấp cứu. Nhưng do bị thương nặng, đồng chí Nguyễn Đình Khiêm đã mất sau đó. Tại thời điểm hy sinh, đồng chí mang quân hàm Thượng úy. Theo thông tin từ Ban Thanh niên quân đội (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam), ngay sau ngày cơn bão đi qua, ngày 8/9/2024, Ban Thanh niên Quân đã có Tờ trình đề nghị Ban Bí thư Trung ương Đoàn truy tặng Huy hiệu “Tuổi trẻ dũng cảm” cho liệt sĩ, sĩ quan Nguyễn Đình Khiêm Ngày 9/9, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 86/QĐP-BQP về việc truy thăng quân hàm sĩ quan trước thời hạn từ cấp bậc Thượng úy lên Đại úy đối với đồng chí Nguyễn Đình Khiêm. Ngày 9/9, Ban Bí thư Trung ương Đoàn cũng đã có Quyết định truy tặng Huy hiệu "Tuổi trẻ dũng cảm" cho Đại úy Nguyễn Đình Khiêm. Đây là danh hiệu cao quý của Trung ương Đoàn dành tặng đoàn viên, thanh, thiếu nhi Việt Nam có hành động dũng cảm, lập công xuất sắc trong bảo vệ an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội; ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội; dũng cảm bảo vệ, cứu người, cứu tài sản của nhân dân, của Nhà nước trong tình huống cấp bách.
Chiều tối 9/9, Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) thông tin Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã ký Quyết định truy tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba cho Đại úy Nguyễn Đình Khiêm (Đại đội trưởng Đại đội 3, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn 513, Quân khu 3) vì đã có thành tích xuất sắc trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu; thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn; góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc.
Cơn siêu bão đi qua và lòng người ở lại, đó là tình quân dân như cá với nước vẫn là truyền thống cao đẹp của dân tộc Việt Nam. Đồng chí Nguyễn Đình Khiêm đã nêu tấm gương sáng về tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tài sản, tính mạng của nhân dân, góp phần tô thắm hình ảnh, truyền thống tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ. Cơn siêu bão đi qua và hình ảnh người lính quân đội Việt Nam dù ở đâu trên dẻo đất hình chữ S vẫn ngời sáng hình ảnh anh Bộ đội Cụ Hồ với phẩm chất cao đẹp mà không phải ở dân tộc nào, đất nước nào cũng có được!
Tp Hạ Long trong cơn siêu bão Yagi, tháng 9.2024
(Nguồn: TC VNNB Số 297-9/2024)