Cảm nhận những bài thơ hay viết cho thiếu nhi về mùa thu - trăng thu của hai nhà thơ quê hương
NGUYỄN QUANG HẢO
Nhà thơ quân đội Tạ Hữu Yên quê hương Cố đô Hoa Lư với tấm lòng vì trẻ thơ, yêu quý trẻ thơ ông đã dành nhiều thời gian sáng tác cho các em. Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành tập “ Nụ và Hoa” với 50 bài thơ chọn lọc ông tâm đắc nhất viết tặng riêng cho thiếu niên nhi đồng
Vui tết trung thu năm nay xin được cùng bạn đọc cảm nhận đôi điều về một số bài thơ hay viết về mùa thu, trăng thu in trong tập “Nụ và Hoa” của nhà thơ tài hoa Tạ Hữu Yên.
Gió thoảng qua bờ cỏ
Se se mặt ao nhà
Nhởn nhơ con chuồn đỏ
Trước hiên bay là là…
Vậy là một mùa hè đầy ắp những kỷ niệm của tuổi thơ trôi qua thật nhanh. Mùa thu đã nhởn nhơ bay về, nắng vàng không chỉ hoá thân vào hoa cúc mà đang hiện diện ở khắp mọi nẻo đường quê góc phố rồi đó. Nhưng điểm nhấn của mùa thu khắc ghi vào kỉ niệm lâu bền rong ruổi theo bước chân của trẻ thơ đi suốt cuộc đời, đấy là những đêm trăng mùa thu, đêm rằm trung thu:
Em có hai vầng trăng
Sáng trong và dịu hiền
Tuổi thơ không thể thiếu
Một đời không thể quên…
(Hai vầng trăng)
Đêm tết trung thu ngắm ông trăng tròn sáng trong huyền ảo hệt như chiếc gương của trời, tâm hồn mình như cũng được soi rọi vào, sáng sủa hơn, lâng lâng cất cánh bay lên với nhiều cung bậc tiên tưởng và cảm xúc:
Vừa tròn vừa mát
Là trăng trung thu
…
Vừa đầy vừa sáng
Là trăng đêm rằm
…
Rung đều nhịp trống
Tùng dinh…tùng dinh
Bầu trời chín mọng
Đêm sao hoà bình
(Như chiếc mâm vàng)
Nhà thơ nói về trăng mà chẳng khác nói về người, điều phi lí đầy thú vị mà chỉ có ngôn ngữ thơ mới khái quát được tầng ý nghĩa sâu sắc ấy:
Trăng thu, trăng thu
Khuôn tròn vành vạnh
Đầy như mâm bánh…
Ơ kìa chú Cuội
Có chơi rước đèn
Mặc quần áo mới
Xuống đây cùng em…
Trung thu phá cỗ
Vui ơi là vui
Đêm về nằm ngủ
Nhớ ông Trăng cười…
(Đêm phá cỗ)
Có một nhà giáo, nhà thơ luôn lặng lẽ và tâm huyết với công việc sáng tác đã quá quen biết với thiếu nhi và học sinh khắp nơi. Một số bài thơ được nhiều bạn đọc nhớ mãi như: “Hoa dính bướm”; “Trứng gà trên cây”; “Mộc nhĩ”…bài thơ “Quê núi” đã được phổ nhạc thành ca khúc quen thuộc của học sinh, bài hát đã được phát trên chương trình Văn nghệ thiếu nhi đài tiếng nói Việt Nam. Vậy là các em đã nhận ra rồi đó, đó là nhà thơ Thanh Thản. Đặc biệt ông có hai chùm thơ viết về ông Trăng in trong các tập “Hoa nắng sân trường” và “Cánh diều mùa thu” được bạn đọc nhỏ tuổi và cả người lớn tuổi cũng yêu thích.
Hơi khác với ông Trăng kì ảo của nhà thơ Tạ Hữu Yên, ông Trăng riêng của Thanh Thản trong mắt trẻ thơ có phần lung linh hơn, ngộ nghĩnh và biến hóa như có phép thần thông:
Nhà em có hai ông Trăng
Một ông sáng tỏ giữa tầng trời cao
Một ông sáng tỏ đáy ao
Để đàn cá nhỏ lượn vào ông Trăng
(Hai ông Trăng)
Chợt nhìn quả thị chín vàng trên cây mà giật mình ngỡ đấy là ông Trăng sáng giữa ban ngày thật lạ:
Ông Trăng sáng giữa ban ngày
Ông Trăng thơm giữa bàn tay bé cầm
(Ông Trăng của bé)
Ông Trăng còn biết theo bước chân bé từ đường phố về quê hương thăm ông bà ngoại giữa đêm trung thu:
Ở phố rực ánh điện
Mấy khi ngồi ngắm Trăng
Đêm nay về quê ngoại
Thấy Trăng đẹp vô ngần…
Dưới ánh Trăng thu được ngồi bên bà nghe bà kể chuyện ngày xưa, nào là chuyện “cô Tấm thảo hiền” trong quả thị, chuyện “ở hiền gặp lành” được bụt hiện lên ban thưởng cho những điều ước tốt đẹp:
Lại quây quần bên bà
Nghe kể chuyện cổ tích
Bao cô tiên ông Bụt
Hiện lên dưới Trăng vàng
Nếu bé thấu hiểu được ông Trăng cũng buồn vui biết suy ngẫm, biết nhớ nhung như người thì ông Trăng càng sáng tỏ, càng vui lắm đấy:
Trăng cũng vui chung
Càng khuya càng sáng rõ
Nghĩ thương Trăng ở phố
Chỉ lửng lơ một mình…
(Trăng quê ngoại)
Làm thơ cho thiếu nhi được các em ghi nhận, yêu thích là điều hạnh phúc. Đọc thơ viết cho thiếu nhi, được đồng cảm với tác giả, cùng dồn nén tâm trạng và chia sẻ với các nhân vật cũng là một điều thú vị và bổ ích.
(Nguồn: TC VNNB 96-9/2011)