Dấu ấn văn nghệ Ninh Bình năm 2019
MAI HƯƠNG
Mỗi năm qua đi, Hội VHNT lại có thêm một bước phát triển mới. Hội thường xuyên được đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ và các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo một số ban, ngành của tỉnh đến thăm, làm việc, động viên và định hướng nhiệm vụ hoạt động.
Đặc biệt năm 2018 và 2019, Thường trực Tỉnh ủy đã có buổi gặp mặt, làm việc với đại biểu văn nghệ sỹ và Hội Văn học Nghệ thuật. Qua mỗi buổi làm việc, thăm hỏi các đồng chí lãnh đạo đã ghi nhận công tác văn học nghệ thuật của tỉnh qua từng năm có nhiều cố gắng; trực tiếp lắng nghe các ý kiến của hội viên với tinh thần dân chủ, cởi mở, đầm ấm, giải quyết nhiều khó khăn, đề xuất của Hội. Từ những quan tâm của lãnh đạo tỉnh, Hội luôn ổn định, các hoạt động phát triển tốt, có hiệu quả thiết thực.
Sáng ngày 20/6, Đồng chí Nguyễn Thị Thanh, UVTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cùng một số lãnh đạo các Ban xây dựng Đảng của Tỉnh ủy, các sở, ban, ngành trong tỉnh đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình nhân ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chúc Hội và Tạp chí luôn làm tốt công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về văn hóa văn nghệ; mong muốn Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình không ngừng nỗ lực đổi mới, nâng cao chất lượng các tác phẩm văn học nghệ thuật, mang đậm hơi thở cuộc sống; xây dựng và đẩy mạnh hoạt động trang thông tin điện tử nhằm mở rộng đối tượng bạn đọc, góp phần quảng bá tác phẩm văn học nghệ thuật đến công chúng, giới thiệu đất và người Ninh Bình đến mọi miền tổ quốc và quốc tế.
Đồng chí Nguyễn Thị Thanh, UVT.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đã thăm và chúc mừng
Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6/2019. Ảnh: MINH TUYỀN
Đáp lại sự quan tâm ấy, trong hoạt động văn học nghệ thuật, Ban chấp hành Hội đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các bộ môn, các ban công tác, các Chi hội của Hội, phối hợp với các Chi hội Trung ương sinh hoạt tại Hội bám sát các nhiệm vụ chính trị của địa phương, bám sát cơ sở, đi sâu vào thực tiễn xã hội, sáng tạo nhiều tác phẩm có chất lượng, mang đậm hơi thở của từng vùng đất, con người Ninh Bình và các vùng đất, con người ở nhiều vùng, miền đất nước.
Trong năm, Hội đã tổ chức được 4 chuyến đi thực tế sáng tác dài ngày cho 8 chuyên ngành: Nhiếp ảnh, Mỹ thuật, Văn, Thơ, Lý luận phê bình văn học, Âm nhạc, Sân khấu, Nghiên cứu sưu tầm và Ban Chấp hành Hội khóa V tại các tỉnh Hà Giang, miền Trung, Tây Nguyên, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La. Mở 2 trại sáng tác cho hội viên tại Thịnh Long (Nam Định) và Nho Quan (Ninh Bình), 1 trại sáng tác văn học Trẻ cho 25 em học sinh ở lứa tuổi thanh, thiếu niên có khả năng sáng tác văn thơ tại Cúc Phương theo Kế hoạch số 34 về phát triển văn học nghệ thuật của Ủy ban nhân dân Tỉnh. Phối hợp với Trung tâm hỗ trợ sáng tạo VHNT tổ chức thành công Trại sáng tác Văn học tại Nhà sáng tác Đại Lải; Tổ chức Ngày thơ Việt Nam lần thứ XVI với chủ đề “Hướng về Biên cương Tổ quốc”, chỉ đạo các Chi hội huyện, thành phố: Tam Điệp, Nho Quan, Yên Mô, Yên Khánh, Gia Viễn phối hợp với địa phương, cơ quan, trường học, Câu lạc bộ thơ ở cơ sở tổ chức Ngày thơ Việt Nam tại địa phương. Tổ chức 2 cuộc triển lãm lớn: Triển lãm Ảnh nghệ thuật với chủ đề “Mùa vàng Tam Cốc - Tràng An” tại Tam Cốc trong Tuần du lịch “Sắc vàng Tam Cốc – Tràng An 2019”; “Triển lãm Mỹ thuật – Nhiếp ảnh Ninh Bình năm 2019” tại thành phố Ninh Bình. Xuất bản 13 số Tạp chí Văn nghệ Ninh Bình với gần 1400 tác phẩm mới sáng tác của văn nghệ sĩ thuộc các loại hình: thơ, truyện ngắn, kịch bản văn học, tiểu phẩm sân khấu, tản văn, bút ký, phản ánh báo chí, nghiên cứu văn hóa dân gian, lý luận phê bình, nhiếp ảnh, hội họa, ca khúc... đến với công chúng. Đẩy mạnh hoạt động của Trang thông tin điện tử tổng hợp của Tạp chí văn nghệ Ninh Bình tới bạn đọc trong và ngoài nước trên Internet. Tạo điều kiện tốt nhất cho các Chi hội chuyên ngành Trung ương: Sân khấu, Nhiếp ảnh, Mỹ thuật, Văn nghệ dân gian tổ chức thành công Đại hội nhiệm kỳ cấp cơ sở.
Đội ngũ hội viên của Hội ngày càng được bổ sung, phát triển đồng đều ở tất cả các bộ môn. Năm 2019, Ban Chấp hành Hội đã xét duyệt, kết nạp 10 tác giả trẻ có năng khiếu sáng tác vào Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh. Nâng tổng số hội viên hiện nay lên 192 thành viên. Cụ thể: tác giả Nguyễn Thanh Duyên, Vũ Nguyệt Khánh Phượng được kết nạp vào bộ môn Văn; Lê Tuấn Nam kết nạp vào bộ môn Thơ; Vũ Thúy Hạnh, Phạm Văn Thắng kết nạp vào bộ môn Âm nhạc; Nguyễn Thị Thu Hường, Đoàn Quang Thường, Nguyễn Văn Túc kết nạp vào bộ môn Mỹ thuật; Trần Ngọc Minh, Nguyễn Mạnh Linh kết nạp vào bộ môn Nhiếp ảnh.
Hội tiếp tục phát động cuộc vận động sáng tác về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh”; phát động nhiều đợt sáng tác văn học, nghệ thuật hướng về công cuộc xây dựng, đổi mới, phát triển mọi mặt ở Ninh Bình và các vùng, miền tổ quốc. Các văn nghệ sĩ trong tỉnh đã không ngừng phấn đấu có nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng, được công chúng đánh giá cao. Nhiều tác phẩm phục vụ kịp thời truyên truyền cho các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, tiêu biểu như sự kiện 50 năm thực hiện Di chúc Hồ Chí Minh, 60 năm Bác Hồ về thăm Ninh Bình, 30 năm Ngày thành lập Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Tuần du lịch “Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An”...
Qua một năm, hội viên đã xuất bản được 10 đầu sách, mở 2 triển lãm mỹ thuật - nhiếp ảnh cá nhân. Trong đó, 4 tập thơ “Tuyển tập thơ Hoa Thảo Mộc” của Bình Nguyên (Nguyễn Đăng Hào), “Chạm vào nỗi nhớ” của Nguyễn Thị Bình, “An nhiên thì thầm” của Đặng Ái Thi, “Gió qua mùa nhớ” của Phan Dư; 4 tập truyện ngắn: “Hoa sen khóm trúc” của Nguyễn Khắc Thiệu”, “Má đào” của Vũ Thanh Lịch, “Xuống cửa là đường” của Phạm Thị Duyên”, “Con suối Mẹ” của Nguyễn Đăng Trình; 2 tập tản văn: “Bên lũy tre làng” của Vũ Văn Lâu, “Sau lũy tre làng” của Lê Hữu Chư; 2 công trình nghiên cứu lịch sử văn hóa: “Khoa bảng Ninh Bình thời phong kiến” của Mai Đức Hạnh, “Bút tích thơ xưa khắc đá” của Trần Lâm Bình; 2 triển lãm cá nhân: “Triển lãm Mỹ thuật - Nhiếp ảnh của Kù Kao Khải và Vũ Đức Phương”, “Triển lãm Mỹ thuật hội họa và điêu khắc” của Phan Tuấn Ngọc. Các đạo diễn, nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công ở Nhà hát chèo dàn dựng và công diễn 2 vở chèo chuyên nghiệp “Người con của Vạn Thắng Vương”, “Phú ông làm quan” và hơn 10 chương trình biểu diễn nghệ thuật phục vụ các nhiệm vụ chính trị. Các tác giả kịch bản, đạo diễn, Nghệ nhân Ưu tú đã viết kịch bản, đạo diễn và công diễn hơn 60 tiểu phẩm, chương trình văn nghệ cho các địa phương, cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang trong tỉnh đi hội diễn, hội thi.
Cùng với đó, hội viên 8 chuyên ngành của Hội đã công bố hàng ngàn tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh, tác phẩm văn, thơ, các bài viết, bài nghiên cứu, lý luận, sưu tầm, các bài giới thiệu... đăng tải trên các sách, báo, đài, tạp chí địa phương, trung ương, các cuộc triển lãm mỹ thuật, nhiếp ảnh của các bộ, ngành, đơn vị tổ chức sự kiện trong nước và quốc tế, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của miền đất di sản và vẻ đẹp con người Ninh Bình đến mọi miền đất nước và thế giới. Nhiều cá nhân, chuyên ngành hoạt động, đạt thành tích xuất sắc, giành được nhiều giải thưởng cao tại các cuộc thi quốc tế, Trung ương và khu vực. Tiêu biểu như:
Bộ môn chuyên ngành Thơ có nhà thơ Bình Nguyên (Nguyễn Đăng Hào) đã vinh dự được là 1 trong 13 nhà thơ của Việt Nam được Hội Nhà thơ Hàn Quốc mời sang Hàn Quốc tham luận tại Hội thảo “So sánh sự phát triển Thơ hiện đại Hàn Quốc và Việt Nam”. Tác giả Nguyễn Thị Bình đạt giải Nhất với chùm thơ 3 bài “Với người về hưu”, “Một vòng hoa giáp”, “Hoàng hôn đời người” tại cuộc thi thơ “Sống khỏe - Sống đẹp” do Báo Người cao tuổi tổ chức.
Bộ môn chuyên ngành Mỹ thuật có họa sĩ trẻ Kù Kao Khải với tác phẩm điêu khắc “Cưới chuột” đoạt gải Nhì tại Triển lãm Mỹ thuật khu vực Đồng bằng sông Hồng và xuất sắc giành giải Nhì giải thưởng Mỹ thuật toàn quốc năm 2019 của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Họa sĩ Kù Kao Khải còn có công trình mỹ thuật hoành tráng tại Cocobay tại bán đảo Sơn Trà - Tp Đà Nẵng. 6 tác giả trẻ: Hoàng Dũng, Hoàng Huyền, Hoàng Chinh, Đình Đàm, Trọng Văn, Thanh Túc có tác phẩm chất lượng tốt được Hội Mỹ thuật Việt Nam trao tặng thưởng. Họa sĩ Nguyễn Phúc Khôi giành được 4 giải thưởng thuộc lĩnh vực tranh cổ động: “Tiếp bước cha anh, đoàn kết quân dân xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” giải Khuyến khích Cuộc thi sáng tác tranh cổ động kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn, tác phẩm “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới gắn với việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc” đạt giải Khuyến khích cuộc thi tranh cổ động giữ gìn bản sắc văn hóa trong xây dựng nông thôn mới của Bộ VH-TT&DL, 2 giải Nhì cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền năm An toàn giao thông 2019 của Sở Giao thông Ninh Bình với 2 tác phẩm “Nói không với bia rượu” và “Đội mũ cho con tròn tình cha mẹ”. Họa sĩ trẻ Bùi Thanh Liêm được giải Khuyến khích Cuộc thi sáng tác Logo huyện Kim Sơn với chủ đề “Kim Sơn 190 năm hình thành và phát triển”.
Bộ môn chuyên ngành Nhiếp ảnh gặt hái được nhiều thành tích xuất sắc với 6 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc, 3 Huy chương Đồng, hơn 10 giải Khuyến khích và hàng chục bằng danh dự tại các cuộc thi và triển lãm Nhiếp ảnh Quốc tế. Trong đó, NSNA Nguyễn Đăng Hào được Huy chương Vàng quốc tế cho các tác phẩm “Lễ hội đền Thái Vi”, “Miền cổ tích Vân Long”, “Chuẩn bị đi biển”... và một số HCB, HCĐ, KK quốc tế tại Mỹ, Pháp, Hàn Quốc…; NSNA Vũ Đức Phương đoạt Huy chương Vàng quốc tế với tác phẩm “Chiều về” do tổ chức ISF WORLD CUP 2019 (Hình ảnh không biên giới) tổ chức tại 6 quốc gia (Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Cộng hòa Síp, Pháp, Ý và Việt Nam) và nhiều tác phẩm đoạt bằng danh dự, treo triển lãm quốc tế. NSNA Bùi Duy Tư đoạt 8 huy chương quốc tế: “Một thoáng Tràng An” Huy chương Bạc của ISF WORLDCUP - 2019, “Ngày mùa ở Tam Cốc” Huy chương Đồng của BALKAN FRAME - 2019, “Kéo lưới ở Hải Hòa” Huy chương Đồng của Trung Quốc, “Kéo lưới trước bình minh” giải Khuyến khích của MONTANA – 2019, “Thu lưới” giải Khuyến Khích của BALKAN FRAME - 2019 và 4 giải Khuyến khích cùng nhiều bằng danh sự, tác phẩm được chọn trưng bày triển lãm quốc tế. Tác giả trẻ Nguyễn Xuân Hiếu có tác phẩm “Tội ác” đoạt Huy chương Đồng tại Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2019 do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức. Tại cuộc thi Ảnh nghệ thuật "Đất và người Mèo Vạc" có 3 giải Khuyến khích: tác phẩm “Chợ sáng Mèo Vạc” của NSAN Ninh Mạnh Thắng, “Khau Vai” của NSNA Nguyễn Đăng Hào và “Chợ bò” của NSNA Trần Văn Lũy. Hầu hết các NSNA của bộ môn đều có nhiều tác phẩm được trưng bày tại các cuộc triển lãm trong nước và khu vực Đồng bằng sông Hồng.
Mùa cò ở Vân Long Ảnh: Bình Nguyên
(Tác phẩm đoạt hai Huy chương Vàng quốc tế năm 2019)
Bộ môn chuyên ngành Âm nhạc có nhạc sĩ Mai Công Thắng giành 2 giải thưởng tại Liên hoan Tuyên truyền lưu động kỷ niệm 65 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ: ca khúc “Lên Điện Biên” đạt 01 giải A và ca khúc “Tình người Tây Bắc”đạt giải B. Nghệ sĩ trẻ Opera thế giới Ninh Đức Hoàng Long, thành viên Ban VHNT Trẻ của Hội VHNT Ninh Bình, đã vinh dự được mời đóng vai chính đầu tiên “Chàng Nemorino” trong một vở opera nhạc kịch “L'elisir d'amore” (Tình dược) nổi tiếng cùng các ngôi sao hạng A trong giới opera thế giới tại Cung Nghệ thuật Budapest (Müpa), Hungary. Vở diễn mà Ninh Đức Hoàng Long tham gia với vai diễn Brown, là “I Puritani” của Vincenzo Bellini (1801 - 1835), người được coi là nhà soạn nhạc quan trọng nhất của thể loại opera Italy đầu thế kỷ 19, bậc thầy trong thể loại opera bel canto. Như vậy, Ninh Đức Hoàng Long đã ghi dấu trong lịch sử opera Việt Nam khi trở thành nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên vào vai chính trong vở nhạc kịch kinh điển của thế giới trên sân khấu châu Âu.
Bộ môn chuyên ngành Sân khấu cũng gặt hái nhiều thành tích trong năm nay ở cả lĩnh vực chuyên nghiệp và quần chúng. Đặc biệt tại Lễ vinh danh danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú lần thứ IX năm 2019, tỉnh Ninh Bình có 2 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là: NSƯT Phạm Đức Nhân (Hạnh Nhân) quê ở Khánh Cường huyện Yên Khánh và NSƯT Vũ Thuý Ngần (Thúy Ngần) quê ở xã Khánh Thịnh, huyện Yên Mô. Nghệ sĩ Phạm Quốc Nha, nhạc công Nhà hát Chèo Ninh Bình, hội viên Hội VHNT Ninh Bình được phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Đây là phần thưởng cao quý nhất mà Nhà nước dành tặng cho đại diện tiêu biểu của đội ngũ văn nghệ sĩ cả nước. Tại Liên hoan Chèo toàn quốc 2019, Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Quang Thập, Giám đốc Nhà hát Chèo Ninh Bình kiêm Trưởng bộ môn chuyên ngành Sân khấu, Trưởng Chi hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tại Ninh Bình đã chỉ đạo nghệ thuật 2 vở: “Người con của Vạn Thắng Vương” và “Phú ông làm quan” đã giành giải xuất sắc về đề tài dân gian vở “Phú ông làm quan”. Huy chương Vàng được trao cho diễn viên Bá Toản, Đỗ Lý. Huy chương Bạc trao cho NSƯT Huyền Diệu, Thanh Tuyền, Bá Toản và diễn viên Anh Tú. NSƯT Vũ Thị Lâm Bình làm trợ lý đạo diễn truyền dạy vai Nhũ Mẫu cho diễn viên thi tài năng trẻ đạt 01 HCV và 01 HCB đồng thời trợ lý đạo diễn vở chèo “Phú ông làm quan” đoạt giải vở diễn Xuất sắc tại Liên hoan chèo 2019.
Về lĩnh vực Nghệ thuật quần chúng: tác giả Vũ Minh Hải có tiểu phẩm kịch “Bài học nhớ đời” được trao giải Ba cuộc thi “Sáng tác kịch bản tiểu phẩm pháp luật” của Bộ Tư pháp tổ chức, Giải Nhì kịch bản đạo diễn chương trình tại Hội thi ngành Y tế đổi mới phong cách cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh; Đạo diễn Lý Thanh Kha giành được 3 giải thưởng: Giải Nhì tác giả, đạo diễn tiểu phẩm “Mất bò mới lo làm chuồng” Hội thi tuyên truyền viên BHXH, BHYT khu vực Đồng bằng trung du Bắc Bộ, Giải Nhất kịch bản chương trình tiểu phẩm “Nối nghiệp” cho Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh tham gia liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang Quân khu Ba; Đạo diễn Ngô Lương Thu đạt giải Nhì kịch bản, đạo diễn chương trình “Sáng mãi niềm tin” cho Sư 350 tham dự Hội thi liên hoan nghệ thuật quần chúng LLVT và học sinh sinh viên Quân khu III, Giải Nhì biên đạo múa bài hát xá thượng “Bảo hiểm lợi ích suốt đời” theo các làn điệu vỉa, ví, sa mạc, xẩm cho BHXH tỉnh tham dự Hội thi liên hoan nghệ thuật quần chúng BHXH miền Bắc; Đạo diễn Trần Thị Thúy Ngần tại Hội thi tỉnh Ninh Bình đạt Giải Ba đạo diễn chương trình “Kể chuyện về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Giải Ba đạo diễn chương chình văn nghệ thể hiện ca khúc cách mạng huyện Hoa Lư. Tại Hội thi văn nghệ các xã nông thôn mới tỉnh Ninh Bình lần thứ I/2019 có tác giả Bách Bốn đạt giải Nhì viết kịch bản và đạo diễn chương trình văn nghệ “Khúc hát quê hương Sơn Hà” cho đội văn nghệ quần chúng xã Sơn Hà, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Ngọc giới cũng đoạt giải Nhì kịch bản và đạo diễn chương trình văn nghệ cho câu lạc bộ của huyện Yên Khánh tham dự hội thi. Đạo diễn Nguyễn Thị Kim Cương, Giám đốc Trung tâm Văn hóa tỉnh đã chỉ đạo nghệ thuật cho đội tuyên truyền lưu động của trung tâm đi tham dự Liên hoan Tuyên truyền lưu động kỷ niệm 65 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, kết quả đội tuyển Ninh Bình đạt 01 giải A tiết mục biểu diễn văn nghệ “Lên Điện Biên”, 02 giải B tiết mục biểu diễn “Tình người Tây Bắc” và “Cảnh sắc Ninh Bình”.
Có thể thấy, các hoạt động văn học nghệ thuật của Hội đã góp phần vào việc xây dựng tư tưởng, đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tư tưởng cho cán bộ đảng viên, nhân dân và văn nghệ sĩ quê hương Ninh Bình.
M.H