Hoa tháng ba ru những nỗi niềm

Tản văn của BÙI HỒNG

Ai đã đi qua tháng ba, có chút tâm hồn nghệ sĩ, hẳn không thể hờ hững trước thiên cảnh bồng bềnh ngàn hoa bung sắc ngan ngát hương thơm. Tháng ba hiền hòa và thong dong đến lạ.

Trời cao trong hơn, vừng đông ấm áp chảy xuống, nhẹ nhàng vuốt lên vòm lá đẫm sương đêm, xua tan màn mưa bụi mỏng mảnh khói sương giăng mắc trắng trời giêng hai, gọi về muôn hoa bung nở. Chao ôi, hoa tháng ba! Hoa của khúc tự tình giao mùa mê hoặc, say đắm lòng người bởi nét dịu dàng mà thanh cao, trong trẻo mà đằm thắm, gần gụi mà xa xôi…

Đất trời ấm áp tháng ba ướp ủ mùi hương nồng nồng ngai ngái của những vầng mây xoan huyền ảo, hồn cốt của làng quê Bắc Việt. Trên ngả đường cong mềm dải lụa, giữa những vòm lá non tơ xanh mướt, chi chít từng chùm, từng chùm hoa líu xíu duyên dáng, mơ màng đung đưa trong miên man gió. Lớp lớp mưa hoa ngợp ngõ, tím thềm. Hoa xoan đẹp một vẻ đẹp bình dị, mộc mạc, mối tình thủy chung son sắt của tiết trời xuân phân, lưu mãi ngọt ngào trong nẻo khuất hồn quê.

Thắng cảnh Bích Động                                                                        Ảnh: BÙI TUẤN HẢI

Tháng ba, hoa bưởi nồng nàn quá đỗi! Mới chiều qua thôi, những nụ hoa tròn tròn xinh xinh còn ngượng ngùng e ấp, sớm mai chợt thổn thức bởi vòm hoa bừng trắng cả khu vườn. Không kiêu sa như lan, huệ, hoa bưởi khiêm nhường với sắc trắng tinh khôi, trang nhã, mang nét duyên thầm của cô thôn nữ, mê luyến hồn ai. Khi phố phường mất dần đi hình ảnh những cây bưởi nép mình dịu dàng bên đường, loài hoa thanh tao ấy lại theo chân gánh hàng rong xuống phố, như một thanh âm trong trẻo giữa bản hòa ca sôi động, vọng vào đáy lòng sâu kín, làm chậm đi, dịu lại nhịp sống xô bồ, hối hả của cuộc sống thị thành. Dưới vòm hoa ấy, trong hương hoa thanh khiết đêm thâu, biết bao mối tình đơm hoa kết trái (và có lẽ cũng từng ấy mối tình ly biệt). Nhưng ta biết chắc chắn một điều, hoa bưởi không bao giờ lỗi hẹn tháng ba. Và dù không được trực tiếp thưởng thức vẻ đẹp của người bạn tri âm tri kỷ mỗi độ mưa xuân, lòng người xa xứ vẫn lưu mãi hương thơm, man mác ru về kỷ niệm mùa xa, xa mãi…

Phút chuyển mình của thời gian còn mang theo ngợp trời hoa gạo, thứ hoa được gọi bằng nhiều cái tên đặc biệt (Mộc Miên, Hồng Miên, Pơ-lang…), từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận của thi ca, nhạc, họa.

Thuở nhỏ, người lớn thường nhắc nhở cháu con: “Thần cây đa, ma cây gạo”, nhưng tuổi thơ hồn nhiên vẫn ngày ngày quấn quýt bên cây, mọi vui buồn, hờn giận, nhớ thương…đều có hình bóng của cây gạo đầu làng nghiêng mình soi bóng sông quê. Giữa dòng đời xuôi ngược, bất chợt đọc một bài thơ, nghe một bản nhạc về hoa, lòng lại bâng khuâng nhức nhớ, bùi ngùi xao xuyến khôn nguôi:

Mỗi độ tháng ba về,

Ai vãi lửa đam mê vào trời cháy bỏng?

“Tu hú kêu! Tu hú kêu!

Hoa gạo nở, hoa gạo đỏ”

Đỏ như màu mơ ước của con tim!

            (“Hoa lửa” - Tiểu Vũ)

Tháng ba, khi những vạt nắng đã trở nên vàng ươm, sóng sánh rót xuống vạn vật, cũng là lúc ở mỗi làng quê, hoa gạo thắp lửa đỏ rực một vùng trời. “Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh. Tất cả đều lóng lánh lung linh trong nắng…”

Dù có đi đâu, đến bất cứ nơi nào, trong tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam, trong nỗi nhớ thương về cội nguồn đất mẹ luôn vương vít sắc đỏ chói ngời như “máu ứa con tim”: “Hoa gạo đầu đình vẫy mãi người xa quê” (“Hoa gạo đầu đình” - Hoàng Cầm).

Tháng ba đến hẹn lại lên, mỗi chúng ta không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp tinh khôi của những cây sưa nở hoa trắng muốt. Những chùm hoa li ti, mong manh trước gió, xoay xoay trong không gian rồi nhẹ nhàng đáp xuống mặt đất như những bông hoa tuyết, trở thành một biểu tượng, một nét chấm phá không thể thiếu mỗi độ giao mùa xuân - hạ. Chầm chậm thả bộ trên con đường rủ trắng hoa sưa, ta sẽ cảm hết được cái yên bình, lãng mạn, thư thái của cuộc đời hơn hết bao giờ.

Mười hai tháng trong năm, "mười hai cuộc đổi thay của tiết trời” không một tháng nào ngợp trời hoa như tháng ba. Mỗi loài hoa mang trong mình mỗi vẻ đẹp, màu sắc và hương vị riêng, tạo nên những rung động uyển chuyển của năm tháng. Đi giữa màu hoa tháng ba để tận hưởng khoảnh khắc tươi đẹp của mùa xuân đang dần qua, rót vào đời những yêu thương ngọt lịm…

                                                                   B.H