Nhà báo thời đại truyền thông số

Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, ngành công nghiệp nội dung số trên thế giới đã và đang có tốc độ tăng trưởng rất nhanh và mạnh. Công nghiệp nội dung số bao gồm 3 thành phần: công nghệ thông tin, viễn thông và sản xuất nội dung. Do đó, báo chí cũng không nằm ngoài sự phát triển này.

Báo chí không còn đơn thuần gồm chữ viết, hình ảnh mà đòi hỏi phải là những bài báo đa phương tiện kết hợp nhiều thể loại như inforgraphic, audio, video,... và phải đáp ứng các nhu cầu về nghe, nhìn, trao đổi thông tin dưới dạng kỹ thuật số. Vì vậy, ngoài những kỹ năng cơ bản của sáng tạo tác phẩm báo chí, người làm báo cần phải có thêm những kỹ năng mới phù hợp với thời đại truyền thông số.

Kỹ năng viết bài

Đây là một kỹ năng cơ bản mà bất cứ nhà báo nào cũng cần phải có. Tuy nhiên việc viết bài trong truyền thông số cũng có những yêu cầu khác so với trước đây.

Bài viết cần ngắn gọn, mạch lạc và khúc triết: Đối với những độc giả trong thời đại hiện nay họ không có đủ kiên nhẫn ngồi đọc một phóng sự dài hàng nghìn chữ với quá nhiều thuật ngữ. Độc giả thường thích đọc những bài ngắn gọn, dễ nhớ. Do đó cách viết của nhà báo cũng cần phải thay đổi.

Sử dụng nhiều câu đơn hoặc các đoạn văn ngắn thay vì các đoạn văn quá dài (nhất là khi viết báo mạng điện tử). Ngôn từ mạch lạc, dễ hiểu và hướng đến đại chúng. Ngoài ra bài viết cũng cần vào thẳng vấn đề, không vòng vo.

Hiện nay có một xu hướng khá phổ biến đối với độc giả đó là họ thường đọc báo trên mạng xã hội hoặc đọc báo phiên bản điện thoại. Do đó làm sao để độc giả khi sử dụng mạng xã hội chú ý đến bài viết của tòa soạn mình như sử dụng cách mở đầu hấp dẫn, gợi sự tò mò thông qua các title, hình ảnh phù hợp nội dung, dễ gây chú ý.

Đối với làm báo phiên bản điện thoại cũng có những yêu cầu khác biệt so với những phiên bản báo mạng sử dụng trên máy tính hay báo giấy. Báo mobie do giới hạn diện tích màn hình vì thế ngôn từ và cách trình bày phải cực kỳ ngắn gọn, dễ nhớ.

Người đọc báo chỉ cần lướt ngón tay trên màn hình là họ cũng đủ nắm được thông tin bài viết. Bên cạnh đó đối với những bài báo phiên bản mobie thường sẽ nối tiếp nhau thay vì chia thành từng chuyên mục như báo trên máy tính. Vì thế những bài được chọn lọc trên điện thoại phải là những bài hay và hấp dẫn, cách hành văn sáng và nội dung tập trung vào các vấn đề mà độc giả quan tâm.

Kỹ năng quay phim, chụp hình

Đối với mỗi bài báo hiện nay đều có yêu cầu phải có ít nhất một hình ảnh. Một số tờ báo yêu cầu phóng viên của họ một tác phẩm báo chí phải có từ 3-4 ảnh hoặc thể hiện thông qua trùm ảnh.

Ngoài ra nhiều báo cũng khuyến khích phóng viên xây dựng và sản xuất các tác phẩm báo chí đa phương tiện. Do đó nhà báo phải có kỹ năng quay phim và tối thiểu là chụp hình.

Các phương tiện mà nhà báo sử dụng là các loại máy quay phim, máy chụp ảnh chuyên biệt hoặc loại máy tích hợp cả quay phim và chụp hình.

Bên cạnh đó các báo cũng khuyến khích phóng viên sản xuất các tác phẩm báo chí bằng điện thoại. Việc sản xuất bài viết bằng điện thoại có nhiều ưu điểm về tính tiện lợi, dễ dàng thực hiện mà không cần phải đầu tư trang thiết bị và máy móc phức tạp. Do đó nhiều tòa soạn cũng thường xuyên tổ chức tập huấn cho các phóng viên sử dụng trang thiết bị cũng như điện thoại máy ảnh và máy quay phim để có thể sản xuất các tác phẩm báo chí đa phương tiện.

Kỹ năng dựng video làm audio, xử lý ảnh.

Một số tòa soạn báo chí hiện nay yêu cầu các phóng viên phải có kỹ năng làm video hoặc làm audio, photoshop ở mức cơ bản thì mới có thể vào làm việc. Phóng viên hiện đại phải tự quay phim, tự chụp ảnh và tự dựng video. Điều này khác với trước đây khi mỗi tòa soạn thường biên chế một đội ngũ riêng làm kỹ thuật và hậu kỳ. Tuy nhiên với xu thế báo chí như hiện nay và nhu cầu tinh giảm biên chế, tiết kiệm thì các tòa soạn yêu cầu phóng viên phải có các kỹ năng tổng hợp.

Hoặc ít nhất, nhà báo cần phải thành thục các việc hậu kỳ hình ảnh, hiểu những yêu cầu cơ bản của hình ảnh đó là nội dung, độ phân giải, chất lượng, bố cục và màu sắc.

Nguồn: Internet

Kỹ năng lập trình

Nhiều tòa soạn cũng có một đội ngũ lập trình viên riêng. Tuy nhiên cũng có những tòa soạn đặc biệt là các tờ báo về công nghệ, phóng viên nên có kiến thức về lập trình. Việc lập trình sẽ giúp tòa soạn tạo ra những content cũng như các mini game nhờ đó tăng tương tác với độc giả. Có thể nói kỹ năng lập trình không phải là một yêu cầu phổ biến nhưng nó cũng rất cần thiết. Nếu phóng viên có thể hiểu được ngôn ngữ lập trình cũng như biết lập trình thì đó sẽ là một lợi thế không nhỏ dành cho các tòa soạn nói chung và phóng viên nói riêng.

Quản trị web

Các phóng viên tự xây dựng nội dung và quản lý trang, quản lý tên miền của tờ báo. Điều này sẽ giúp tờ báo quản trị được thông tin cũng như tự chủ về mặt kỹ thuật cũng như vận hành mà không phải thông qua một đơn vị trung gian hay đơn vị thứ 3. Việc phục thuộc quản trị web cũng như vận hành hệ thống CMS phụ thuộc vào bên thứ 3 có thể ảnh hưởng đến chất lượng của tờ báo cũng như kéo theo các rủi ro về quản trị cũng như rủi ro vể bảo mật. Cho nên kỹ năng quản trị web và làm chủ kỹ thuật cũng là một kỹ năng vô cùng quan trọng nên được chú trọng hơn đặc biệt trong thời đại truyền thông số như hiện nay.

Kỹ năng tương tác với độc giả

Nhà báo cần phải có kỹ năng tương tác với các độc giả. Việc tương tác sẽ được thực hiện thông qua mạng xã hội mà cụ thể là những lời bình luận trên bài báo hoặc trên những diễn đàn. Kỹ năng tương tác, phản hồi lại độc giả cũng cần phải được rèn dũa qua thời gian, từ đó tiếp thu những ý kiến tích cực đảm bảo xây dựng được hình ảnh tòa soạn một cách tốt và hiệu quả nhất.

 Kỹ năng khai thác thông tin

Cuối cùng chúng ta đến với một kỹ năng quan trọng bậc nhất mà các nhà báo phải có đó chính là kỹ năng khai thác thông tin. Hiện nay với sự phát triển của truyền thông số các nhà báo có thể khai thác thông tin một cách đơn giản hơn nhờ sự trợ giúp của các phương tiện, trang thiết bị hiện đại.

Ngoài ra có một dữ liệu thông tin cực lớn trên mạng internet. Nhiệm vụ của nhà báo cần phải khai thác những thông tin đó cũng như chắt lọc thông tin để mang đến hiệu quả cho bài viết cũng như nội dung thông tin được tốt hơn, hoàn thiện hơn. Kỹ năng khai thác thông tin là kỹ năng sống còn đối với bất kỳ nhà báo nào. Việc khai thác thông tin sẽ phản ánh trình độ cũng như nghiệp vụ chuyên môn của các nhà báo. Ngoài việc khai thác được nhiều thông tin các nhà báo cũng cần chú ý chắt lọc thông tin một cách hiệu quả nhất để đem lại giá trị cho bài viết của mình. Mạng internet chính là con dao hai lưỡi, nó vừa là kho tàng thông tin vô tận nhưng cũng là nơi chứa nhiều “rác”. Vì vậy, nhà báo cần chọn lọc, kiểm tra lại nguồn thông tin chính thống trước khi đăng tải.

         Hương Ly