Đôi nét về Cuộc thi và Triển lãm ảnh nghệ thuật “Tự hào một dải biên cương”
MINH DƯƠNG
Trong hành trình dựng nước và giữ nước của dân tộc, để cho trong ấm ngoài êm, đất nước gấm hoa, hưng thịnh, các thế hệ con Lạc cháu Hồng đã luôn ý thức được cần phải có một dải biên cương phên dậu vững chắc, hòa bình, ổn định. Vua Lê Thái Tổ đã cho khắc vào đá câu nói “Biên phòng hảo vị trù phương lược/ Xã tắc ưng tu kế cửu an” để nhắc nhở con cháu muôn đời về việc cần có những kế sách lâu dài để giữ vững biên cương, xây dựng xã tắc trường tồn.
Trong thời đại Hồ Chí Minh, để tiếp tục tuyên truyền, khẳng định chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng, Nhà nước, những nỗ lực của các địa phương trong việc triển khai Nghị quyết số 33 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, thiết thực triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nâng cao hiểu biết về chủ quyền an ninh biên giới, nhận thức của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đối với công tác biên giới trên đất liền; đồng thời, ghi nhận và tôn vinh những đóng góp, hy sinh của các thế hệ người Việt Nam, các lực lượng vũ trang để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động của cấp ủy, tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần quan trọng vào việc tạo nên sự đồng thuận trong xã hội, củng cố niềm tin, tạo sức mạnh tổng hợp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Ngoại giao phối hợp với Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và các đơn vị liên quan đã phát động tổ chức cuộc thi sáng tác ảnh nghệ thuật về biên giới Tổ quốc 2 năm một lần với mục đích quảng bá nét đẹp thiên nhiên biên cương hùng vĩ, nên thơ và vẻ đẹp văn hóa độc đáo, cuộc sống tươi đẹp đang đổi thay từng ngày của đồng bào vùng biên, khu vực biên giới của tổ quốc.
Ngày 05/12/2022, tại Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội Việt Nam (Hà Nội) đã long trọng diễn ra Lễ trao giải Cuộc thi và Triển lãm ảnh nghệ thuật cấp Quốc gia “Tự hào một dải biên cương” năm 2022. Dự Lễ trao giải Cuộc thi và Triển lãm có Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Lê Hoài Trung, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Phạm Tất Thắng, Phó Trưởng Ban Thường trực, Ban Dân vận Trung ương; Hà Thị Nga, Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Doãn Anh, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; các đồng chí Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng: Lê Hải Bình, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Y Vinh Tơr, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; NSNA Trần Thị Thu Đông, Đại biểu quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan ở Trung ương, Bộ Quốc phòng và địa phương, đông đảo nghệ sĩ nhiếp ảnh, phóng viên báo chí trên cả nước.
Cuộc thi đã thu hút sự quan tâm sâu sắc của các nghệ sĩ nhiếp ảnh chuyên và không chuyên, của các tầng lớp nhân dân, thế hệ trẻ trên cả nước. Các tác giả nhiếp ảnh đã phối hợp với lực lượng quân đội, vượt qua mọi khó khăn, vận dụng nhiều hình thức sáng tạo để chớp được những khoảnh khắc quý giá của các vùng biên cương. Chỉ trong vòng 5 tháng, Ban Tổ chức đã nhận được gần 10.000 bức ảnh tham gia dự thi, với 5.765 ảnh đơn và 503 ảnh bộ của 1.110 tác giả đến từ 63 tỉnh, thành phố. Ban Giám khảo đã lựa chọn ra 200 tác phẩm đi vào vòng sơ khảo sau đó tiếp tục lựa chọn ra 188 tác phẩm vào vòng chung khảo. Theo Ban tổ chức Cuộc thi: Tất cả các tác phẩm được sáng tác trên địa bàn 25 tỉnh có đường biên giới đất liền, đây là một điểm mới trong cuộc thi lần này. Ở vòng sơ khảo đã thành lập 2 hội đồng độc lập là Hội đồng ảnh đơn và Hội đồng ảnh bộ. Hội đồng chung khảo đã làm việc công tâm nhất để lựa chọn ra tác phẩm thực sự xuất sắc.
Theo đánh giá của thành viên Hội đồng Giám khảo, NSNA Trần Thị Thu Đông, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam: Cùng với sự gia tăng về số lượng, chất lượng các tác phẩm tham dự, hiệu quả cuộc thi năm nay cũng được nâng lên rõ rệt. Nhiều tác phẩm ảnh xuất sắc không chỉ thể hiện nội dung phong phú, đa dạng, có tính thẩm mỹ cao, sáng tạo, làm chủ công nghệ mà còn đáp ứng các tiêu chí về bố cục, đường nét, ánh sáng, nghệ thuật và hiệu quả tuyên truyền. Các tác phẩm đã truyền tải những hình ảnh giàu cảm xúc, phản ánh sinh động vẻ đẹp quê hương, đất nước, nhất là vẻ đẹp của đường biên giới quốc gia và văn hóa, cảnh sắc, con người khu vực biên giới; đồng thời lan tỏa ý nghĩa, những hoạt động, những việc làm giản dị, thiêng liêng, tôn vinh lực lượng đang ngày đêm giữ gìn và bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc.
Phát biểu tại Lễ trao giải, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nêu rõ Việt Nam có đường biên giới đất liền trải dài hơn 5.000km. Đây là phên dậu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự toàn vẹn lãnh thổ chủ quyền quốc gia, là nơi sinh sống của 54 dân tộc anh em, là cửa ngõ giao thương góp phần tăng cường mở rộng và nâng cao hơn nữa quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào, Campuchia và các nước trong khu vực. Do đó, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ đảng viên và các tầng lớp nhân dân, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế về biên giới, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc là một trong những nhiệm vụ hàng đầu, góp phần xây dựng, củng cố đường biên giới trên bộ hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.
Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh, những thành tựu mà Việt Nam đã giành được dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biên giới, lãnh thổ quốc gia, có sự góp sức không nhỏ của công tác thông tin tuyên truyền, mà Cuộc thi Sáng tác ảnh nghệ thuật “Tự hào một dải biên cương” là một minh chứng sinh động. Cuộc thi lần thứ 2, năm 2022 này là hình thức tuyên truyền trực quan, hiệu quả giới thiệu vùng biên cương hùng vĩ tươi đẹp của Việt Nam tới nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế. Các tác giả, nghệ sĩ nhiếp ảnh đã bám sát định hướng tuyên truyền về biên giới quốc gia trên đất liền, các tác phẩm đã truyền tải vẻ đẹp của đất nước, khoảnh khắc sinh động con người Việt Nam, đồng thời lan tỏa ý nghĩa, những hoạt động, những việc làm giản dị, thiêng liêng, tôn vinh lực lượng đang ngày đêm gìn giữ, bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc, khẳng định những thành tựu mà đất nước ta, dân tộc ta đã giành được dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ chủ quyền biên giới lãnh thổ quốc gia.
Những kết quả đáng khích lệ của Cuộc thi không chỉ thể hiện sự quan tâm sâu sắc của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là các nghệ sĩ nhiếp ảnh trên cả nước đối với chủ quyền biên giới lãnh thổ quốc gia, với biên cương của Tổ quốc, mà còn là sự ghi nhận nỗ lực của các lực lượng làm công tác tuyên truyền trong việc đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm gia tăng tính hấp dẫn, hiệu quả tuyên truyền về công tác phân giới, cắm mốc và quản lý biên giới của Đảng, Nhà nước thời gian qua, góp phần quan trọng vào việc tạo nên sự đồng thuận và củng cố niềm tin, sự ủng hộ quý báu của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Đại tướng Phan Văn Giang đề nghị Ban Tuyên giáo Trung ương và các cấp ủy, chính quyền, địa phương cần quan tâm xây dựng lực lượng làm công tác thông tin, tuyên truyền về biên giới có bản lĩnh chính trị, am hiểu về công tác biên giới trên đất liền; nghiên cứu, phối hợp lan tỏa ý nghĩa, giá trị của Cuộc thi Sáng tác ảnh nghệ thuật “Tự hào một dải biên cương” cho các năm tiếp theo nhằm vừa khích lệ, động viên các nghệ sỹ nhiếp ảnh, vừa ghi nhận tôn vinh các lực lượng đang ngày đêm bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc.
Tại buổi Lễ trao giải được truyền hình trực tiếp, Hội đồng Giải thưởng đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của Cuộc thi năm nay dành cho 02 thể loại Ảnh đơn và Ảnh bộ, gồm:
02 Giải Vàng (Biểu trưng pha lê, Bằng chứng nhận giải Nhất của Ban Tuyên giáo Trung ương và Huy chương Vàng cùng chứng nhận của Hội NSNA Việt Nam) trao cho tác phẩm “Vui ngày hội té nước Khmer Nam Bộ” hạng mục ảnh đơn của Nguyễn Hoàng Nam (An Giang) và tác phẩm “Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Lào” hạng mục ảnh bộ của Nguyễn Văn Hoàng (Nghệ An).
Đồng chí Lê Hoài Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương và đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trao giải thưởng cho tác giả Phạm Thị Duyên đoạt giải Bạc
04 Giải Bạc (Biểu trưng pha lê, Bằng chứng nhận giải Nhì của Ban Tuyên giáo Trung ương và Huy chương Bạc cùng chứng nhận của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam) trao cho: tác phẩm “Đôi bạn sau giờ học” hạng mục ảnh đơn của Phạm Thị Duyên (Ninh Bình); tác phẩm “Thượng cờ trên đỉnh Fansipan” hạng mục ảnh đơn của Nguyễn Phước Hoài (Bình Định); tác phẩm “Một ngày đi khám bệnh cho dân của các chiến sĩ đồn biên phòng Tùng Vài” hạng mục ảnh bộ của Nguyễn Thế Hùng (Hà Nội) và tác phẩm “Cô giáo Chan Nên - đóa hoa biên giới” hạng mục ảnh bộ của Dương Đức Kiên (Tây Ninh).
06 Giải Đồng (Biểu trưng pha lê, Bằng chứng nhận giải Ba của Ban Tuyên giáo Trung ương và Huy chương Đồng, chứng nhận của Hội NSNA Việt Nam) thuộc về các tác giả: Nguyễn Hữu Lanh (Hà Giang) với ảnh đơn “Biên cương ngày băng giá”; Nguyễn Hoàng Nam (An Giang) với ảnh đơn “Hoà bình - hữu nghị - Việt Nam - Camphuchia” và Nguyễn Trung Thành (Thừa Thiên Huế) với ảnh đơn “Tuần tra chung bảo vệ cột mốc A Đớt biên giới Việt - Lào”; Trần Quốc Lộc (Hà Nội) với bộ ảnh “Nghề vẽ sáp ong lên vải lanh”; Thành Thế Vinh (Hà Nội) với bộ ảnh “Người Hà Nhì đón tết Gạ Ma O”; Nguyễn Thị Lý Giang (Hà Nội) với bộ ảnh “Nghi lễ đám cưới người Pà Thèn”.
10 giải Khuyến khích (Biểu trưng pha lê, Bằng chứng nhận giải Khuyến khích của Ban Tuyên giáo Trung ương và Hội NSNA Việt Nam) trao cho tác giả: Phan Huỳnh Thế Thụy (An Giang) với bộ ảnh “Bộ đội biên phòng tỉnh An Giang tại tuyến đầu phòng chống dịch”; Trần Văn Sơn (Đồng Nai) với bộ ảnh “Rộn ràng tết Trung thu cho học sinh vùng lũ, vùng biên giới”; Nguyễn Hữu Thông (Hà Nội) với bộ ảnh “Thảo quả dưới rừng Đản Khao”; Nguyễn Văn Dương (Lạng Sơn) với ảnh đơn “Bản em vui tết Trung thu”; Dương Phượng Đại (Quảng Ninh) với ảnh đơn “Biên cương đón xuân”; Vũ Phi Long (Lai Châu) với ảnh đơn “Công trình thuỷ điện tại Lai Châu trong sương sớm”; Nguyễn Mạnh Hải (Sơn La) với ảnh đơn “Dải biên cương”; Trần Thanh Sang (Vĩnh Long) với ảnh đơn “Giữ vững biên cương (Hà Tiên - Kiên Giang)”; Lê Hoàng Mến (thành phố Hồ Chí Minh) với 02 bộ ảnh “Vườn quốc gia Bù Gia Mập nơi bảo tồn nguồn gen động thực vật quý hiếm” và “Lá chắn xanh nơi biên cương Vườn quốc gia Bù Gia Mập”.
Các nghệ sĩ nhiếp ảnh tỉnh Ninh Bình đã tích cực gửi ảnh tham gia, có 05 tác phẩm ở hạng mục ảnh đơn của 04 tác giả được Hội đồng nghệ thuật tuyển chọn vào tốp 188 tác phẩm xuất sắc trưng bày triển lãm: tác phẩm “Nghiền đá” của Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đăng Hào (Bình Nguyên), tác phẩm “Niềm vui đón mẹ” của Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Dương Duy Khang, 02 tác phẩm “Sắc màu đất mẹ biên cương” và “Hồ thủy lợi trên Cao nguyên đá Hà Giang” của tác giả Nguyễn Đức Nguyên và 01 tác phẩm “Đôi bạn sau giờ học” của tác giả Phạm Thị Duyên. Tác phẩm “Đôi bạn sau giờ học” còn được nhận giải Bạc của Cuộc thi.
Cùng ngày diễn ra Lễ Tổng kết trao giải cuộc thi, Ban Tổ chức đã Khai mạc Triển lãm Ảnh nghệ thuật “Tự hào một dải biên cương năm 2022”, trưng bày 188 tác phẩm chất lượng nhất của cuộc thi tại Trung tâm Phát thanh và Truyền hình Quân đội, số 165 Xã Đàn, Đống Đa, Hà Nội để phục vụ khán giả và nhân dân thủ đô. Các tác phẩm ảnh trưng bày tại Triển lãm là 1 phần nhỏ trong 10.000 tác phẩm dự thi, song Triển lãm cũng đã thể hiện sự phong phú, đa dạng lôi cuốn, hấp dẫn cũng như các hoạt động sôi động của cuộc thi.
Sau cuộc thi, các tác phẩm sẽ được lựa chọn sử dụng để phục vụ công tác thông tin đối ngoại và tuyên truyền về chủ quyền biên giới quốc gia. Những tác phẩm xuất sắc nhất sẽ được Ban Tuyên giáo lựa chọn để tổ chức triển lãm thực tế ảo online, triển lãm ảnh trực tiếp ở nhiều tỉnh thành phố trên cả nước và biên soạn thành cuốn sách ảnh song ngữ, với công nghệ hiện đại để tăng cường tính lan tỏa của cuộc thi tới công chúng trên mọi miền Tổ quốc, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế.
Cuộc thi ảnh nghệ thuật cấp quốc gia “Tự hào một dải biên cương” không chỉ là dịp để các tác giả nhiếp ảnh thể hiện tình yêu với biên cương Tổ quốc mà còn là phương pháp truyền thông hiệu quả trong kỷ nguyên thông tin số hiện nay, khơi gợi tình yêu nước, lòng tự hào dân tộc và nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc giữ gìn vững chắc sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, để biên giới có thể xa về khoảng cách nhưng gần lắm trong trái tim mỗi người.
M.D
(Nguồn: TC VNNB 275+276 tháng 1/2023)